Paleografia Latina dall'Antichità al Rinascimento [di A.M. Piazzoni]

Vat.lat.1811

Informazioni sul manoscritto

Resource type:
Manuscript
Collection:
Vat.lat.
Segnatura:
Vat.lat.1811
Biblioteca:
Biblioteca Apostolica Vaticana
Datazione:
sec. XV med
Datato:
1461
Data inizio:
1426
Data fine:
1475
Paese:
Italia
Regione:
Italia centrale
Localita:
Firenze
Materiale:
membr.
Altezza:
331
Larghezza:
225
Numero fogli:
188
Nota generale:
Diodori Siculi bibliothecae historicae libri quo supersunt I-VI, Poggio Florentino interprete.
Exhibit Tags:
Umanistica

Descrizione

Altro nome:
Gherardo del Ciriagio, n. c. 1412-1472 [scribe]
Scrittura:
<umanistica>
Decorazione - Nota:
Codex, diligenter exaratus, litteras initiales librorum auro illitas et coloribus ornatas exhibet; inscriptiones et subscriptiones librorum rubras. […] Margines tres, superior interior inferior, folii 1 ramis avibus puerulis pictis exornantur: in medio margine inferiore pueri duo cum alis scutum vacuum tenent. Prima littera initialis effigies Nicolai V et Poggii interpretis affabre pictas exhibet.
Nota:
Folio Iv membranula agglutinatur, in qua extant titulus operis (“Diodori Siculi historiarum | priscarum”) et vetus numerus 667, cui, duobus aliis frustulis adiectis, accedunt 2071 et 1811. Reliquum folium I. IIr. 189 vacua.
Lingua:
Latino.
Alfabeto:
Latino.
Colophon:
In folio 188v librarius subscribitur: “Scriptus autem fuit Dyodorus iste de | anno d(omi)ni MCCCCLXI. pontificatus sanc|tissimi in Christo patris et d(omi)ni Domini | Pii divina providentia. PP. secundi. Anno | quarto. Manu propria mei Gerardi | del Ciriagio civis Florentini. In civite (!) Florentie. Laus Deo. Amen”.

Informazioni amministrative

Fonte:
B. Nogara, Codices Vaticani Latini: Tomus III, Codd. 1461-2059, Romae 1912, pp. 280-281. IAM64.1 IAM40.6 IAM42.1 IAM42.3

Testo del curatore

Il manoscritto tramanda la Bibliotheca historica di Diodoro Siculo nella versione latina di Poggio Bracciolini. Il codice vergato a Firenze da Gherardo del Ciriagio, copista che collaborò con Vespasiano da Bisticci e lavorò a molte commissioni della famiglia Medici, presenta tuttavia una decorazione di ambito romano: nella pagina di incipit su tre lati (margine superiore, interno e inferiore) è presente un fregio a bianchi girari; mentre l’iniziale N istoriata rappresenta la donazione del codice da parte di Poggio Bracciolini a Niccolò V.

Il brano trascritto e annotato è al f. 79v, Diodorus Siculus, Bibliotheca historica I, I.

 

Bibliografia

ULLMAN, The Origin, pp. 114-115 n. 22, 117; TARQUINI, Simbologia, p. 96; CALDELLI, I codici, pp. 107-108; CHERUBINI - PRATESI, Paleografia, p. 570, tav. 27; MIGLIO, Storie pp. 21-28, 436Ulteriori citazioni bibliografiche.

Descrizioni interne

1r-188v

Diodorus Siculus, Bibliotheca historica, lib. I-IV - Interpretatio latina Poggii Bracciolini

Altro nome:
Bracciolini, Poggio, 1380-1459 [translator]
Nicolaus PP. V, 1399-1455 [dedicatee]
Gherardo del Ciriagio, n. c. 1412-1472 [scribe]
Locus:
1r-188v
Autore:
Diodorus Siculus, f. 60-30 a.C [internal]
Titolo:
Bibliotheca historica, lib. I-IV - Interpretatio latina Poggii Bracciolini
Titolo supplito:
Diodori Siculi bibliothecae historicae libri qui supersunt I-IV
Titolo uniforme:
Bibliotheca historica (Diodorus Siculus, f. c. 60-30 a.C). Latino
Nota:
Con proemio del traduttore a Niccolò V. Al f. 188v, indicazione di copia di Gherardo del Ciriagio.
Lingua:
Latino.
Alfabeto:
Latino.
Fonte:
IAM54; IAM70.1; B. Nogara, Codices Vaticani Latini: Tomus III, Codd. 1461-2059, Romae 1912, pp. 280-281.

1r-2r

Bracciolini, Poggio, Prooemium ad Nicolaum V in latinam interpretationem Diodori Siculi Bibliothecae historicae

Altro nome:
Nicolaus PP. V, 1399-1455 [dedicatee]
Locus:
1r-2r
Autore:
Bracciolini, Poggio, 1380-1459 [internal]
Altro autore:
Diodorus Siculus, f. 60-30 a.C [external]
Paltasichis, Andreas de, f. 1476-1493 [external]
Titolo:
Prooemium ad Nicolaum V in latinam interpretationem Diodori Siculi Bibliothecae historicae
Lingua:
Latino.
Alfabeto:
Latino.
Fonte:
IAM26.6