Greek Paleography From Antiquity to the Renaissance [by T. Janz]

Vat.gr.2125

Manuscript information

Resource type:
Manuscript
Collection:
Vat.gr.
Shelfmark:
Vat.gr.2125
Library:
Biblioteca Apostolica Vaticana
Ocelli nominum:
Codex Marchalianus
Date:
sec. VII-VIII
Dated Mss:
c. 700
Beginning date:
676
Ending date:
725
Country:
Egitto
Support:
membr.
Height:
295
Width:
179
Extent:
p. 832

Description

Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.

Administrative information

Source of information:
E. Follieri, Codices graeci Bibliothecae vaticanae selecti, [Città del Vaticano] 1969, pp. 14-15.

Curatorial narrative

Il Codex Marchalianus è uno dei manoscritti più interessanti del testo biblico sia sotto il profilo paleografico (è vergato in una maiuscola di tipo alessandrino), sia dal punto di vista filologico poiché tramanda i libri profetici della Bibbia nella traduzione dei Settanta secondo l’ordine riportato nel Codex B. Il codice ha attirato l’interesse degli studiosi non tanto per il testo biblico in sé, quanto più per le annotazioni marginali in maiuscola, che ripropongono le varianti cosidette “esaplari”. Si tratta, infatti, di uno dei testimoni principali per la ricostruzione dei perduti Hexapla di Origene. La monumentale opera origeniana nasceva con l’intento di approfondire lo studio dell’Antico Testamento partendo da una comparazione tra le varie versioni del testo allora circolanti in Oriente. L’opera prevedeva una disposizione testuale su sei colonne che contenevano il testo ebraico, la sua traslitterazione in greco e le quattro versioni che circolavano all’epoca in area orientale, ovvero quella dei Settanta e quelle di Aquila, Simmaco e Teodozione. 

Scritto in Egitto a cavallo tra i secoli VII e VIII, il codice giunse prima del XII sec. in Italia meridionale. Donato probabilmente dai Normanni all’abbazia di Saint Denis di Parigi fu dimenticato fino al XVI sec. quando finì nelle mani di René Marchal, da cui la denominazione Marchalianus. Appartenne al card. François Rochefoucauld che lo consegnò al collegio Gesuitico di Clermont. Con la soppressione della Compagnia nel 1773 e la conseguente dispersione dei suoi tesori, il codice giunse in Vaticana nel 1785 sotto il pontificato di Pio VI.

Le pagine trascritte sono le seguenti: pp. 7-8, Eusebius Caesariensis, De vitis prophetarum, Ieremia Chelcae filius e Ezechiel Rusi sacerdotis filius (spuria), (cfr. PG 22, 1268 D-1269 D); p. 166, Mal 2, 12-3, 1; p. 190, Is 7, 4-14; pp. 325-326 Is. 61, 5-62, 9; p. 344, Ger 2, 6-13; p. 349, Ger 3, 4-12; pp. 761-762, Sus [Th] 1, 1-17. Sono annotate le pp. 7, 8, 325349.

 

Bibliografia

CERANI, De codice; SWETE, The Old Testament, pp. VII-IX; SWETE, An introduction, pp. 144-145; FOLLIERI, Codices, pp.14-15, tav. 5; NEBBIAI-DALLA GUARDA, La bibliothèque, p. 225; METZGER, Manuscripts, p. 94, tav. 21; RAHLFS, Verzeichnis, pp. 346-350; PERRIA, Γραφίς, pp. 46-47; CRISCI – DEGNI, La scrittura greca, pp. 122 e 260Biblioteca Apostolica Vaticana e Pinakes.

Parts of this manuscript

p. 1-10

Eusebius Caesariensis, De vitis prophetarum (fragmenta)

Locus:
p. 1-10
Author:
Eusebius Caesariensis, vesc., c. 265-c. 340. Opere spurie e dubbie [internal]
Supplied title:
De vitis prophetarum (fragmenta)
Uniform title:
De vitis prophetarum (Eusebius Caesariensis, vesc., c. 265-c. 340. Opere spurie e dubbie)
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 11-24

De prophetarum vita et obitu

Locus:
p. 11-24
Supplied title:
De prophetarum vita et obitu
General note:
Recensio anonyma (cf. T. Schermann, Prophetarum vitae fabulosae, Leipzig 1907, pp. 68-98).
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 25-49

<Osea>

Locus:
p. 25-49
Supplied title:
<Osea>
Uniform title:
Biblia. V.T. Osea. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 50-69

<Amos>

Locus:
p. 50-69
Supplied title:
<Amos>
Uniform title:
Biblia. V.T. Amos. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 70-84

<Michaeas>

Locus:
p. 70-84
Supplied title:
<Michaeas>
Uniform title:
Biblia. V.T. Michaeas. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 85-94

<Ioel>

Locus:
p. 85-94
Supplied title:
<Ioel>
Uniform title:
Biblia. V.T. Ioel. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 95-97

<Abdias>

Locus:
p. 95-97
Supplied title:
<Abdias>
Uniform title:
Biblia. V.T. Abdias. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 98-104

<Ionas>

Locus:
p. 98-104
Supplied title:
<Ionas>
Uniform title:
Biblia. V.T. Ionas. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 105-110

<Nahum>

Locus:
p. 105-110
Supplied title:
<Nahum>
Uniform title:
Biblia. V.T. Nahum. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 111-118

<Habacuc>

Locus:
p. 111-118
Supplied title:
<Habacuc>
Uniform title:
Biblia. V.T. Habacuc. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 119-126

<Sophonias>

Locus:
p. 119-126
Supplied title:
<Sophonias>
Uniform title:
Biblia. V.T. Sophonias. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 126-131

<Aggaeus>

Locus:
p. 126-131
Supplied title:
<Aggaeus>
Uniform title:
Biblia. V.T. Aggaeus. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 132-161

<Zacharias>

Locus:
p. 132-161
Supplied title:
<Zacharias>
Uniform title:
Biblia. V.T. Zacharias. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 162-170

<Malachias>

Locus:
p. 162-170
Supplied title:
<Malachias>
Uniform title:
Biblia. V.T. Malachias. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 171-338

<Isaias>

Locus:
p. 171-338
Supplied title:
<Isaias>
Uniform title:
Biblia. V.T. Isaias. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 341-522

<Ieremias>

Locus:
p. 341-522
Supplied title:
<Ieremias>
Uniform title:
Biblia. V.T. Ieremias. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 523-539

<Baruch>

Locus:
p. 523-539
Supplied title:
<Baruch>
Uniform title:
Biblia. V.T. Baruch. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 539-558

<Lamentationes>

Locus:
p. 539-558
Supplied title:
<Lamentationes>
Uniform title:
Biblia. V.T. Lamentationes. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 559-567

<Epistola Ieremiae>

Locus:
p. 559-567
Supplied title:
<Epistola Ieremiae>
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 568-760

<Ezechiel>

Locus:
p. 568-760
Supplied title:
<Ezechiel>
Uniform title:
Biblia. V.T. Ezechiel. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. 761-832

<Daniel>

Locus:
p. 761-832
Supplied title:
<Daniel>
Uniform title:
Biblia. V.T. Daniel. Greco
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350

p. IX-XVI

Epiphanius, De prophetarum vita et obitu

Locus:
p. IX-XVI
Author:
Epiphanius, s., vesc. di Costanza in Cipro, c. 315-403. Opere spurie e dubbie [internal]
Supplied title:
De prophetarum vita et obitu
General note:
Recensio altera, dalle parole "καὶ ηὐλόγησεν αὐτόν" (cf. T. Schermann, Prophetarum vitae fabulosae, Leipzig 1907, p. 59, r. 6).
Language:
Greco.
Alphabet:
Greco.
Source of information:
A. Rahlfs, Verzeichnis der griechischen Handschriften des Alten Testaments, Göttingen 2004, pp. 346-350